Yakıt hücresi teknolojisi hazır, hidrojen üretimi ve dağıtımı bekleniyor.

Fosil yakıtların yerini alabilecek hidrojen, enerji dünyasının gündeminde. Hidrojenin

elde edilmesi, depolanması, tedarik zinciri oluşturulması, dağıtım ve kullanım

aşamasına geçilmesine yönelik çalışmalar sürüyor.

Hidrojenin yakıt olarak nasıl kullanılacağına yönelik arayışlar da devam ediyor.

Yöntemler arasında hidrojenin doğalgaz ve farklı yakıtlarla karıştırılması veya tek

başına kullanılması var.

Hidrojenin içten yanmalı motorlarda yakıt olarak kullanımına yönelik patent ve

çözümler de mevcut. Ancak motorların mekanik sistemlerinin yağlanması gibi

nedenlerle bu yöntemde sıfır emisyon hedefine ulaşılmıyor.

Fuel-cell yakıt hücresi teknolojisi sayesinde ise içten yanmalı motorların yerini yakıt

hücrelerine, petrol ve benzeri yakıtların da yerini hidrojene bırakabileceği

öngörülüyor.

Ballard’ın fuel-cell sistemi, hidrojen ile hava içinde bulunan oksijenin birleşiminden

elektrik enerjisi üretiyor. Proton Exchange Membran; PEM’e taşıt tankından

hidrojen ve pompayla hava gönderiliyor. Burada uygun basınç, ısı ve nem

koşullarında, nanometrik gözenekleri olan, atomsal seviyede işlem yapılmasına

olanak sağlayan mebrandan geçen hidrojen ve oksijen tepkimeye giriyor. Bu tepkime

sonrasında hidrojen ve oksijenin birleşmesi ile protonların elektronlarından elektrik,

ısı, su açığa çıkıyor, oluşan su buhar olarak egzoz sisteminden havaya veriliyor. Yakıt

hücrelerinden elde edilen elektrik, güç yönetim sistemi tarafından taşıtı hareket

ettirmek üzere elektrik motoruna veya motorlara ya da depolanmak üzere bataryaya

yollanıyor. PEM’e yollanan hidrojen ve havanın ısı, basınç, nem değişiklikleri elde

edilen elektrik, ısı ve su buharı miktarını belirliyor.

Taşıtların hareket etmesinin yanı sıra elektrikli araç sistemlerinin enerji ihtiyacını da

karşıyan fuel-cell sistemi sayesinde taşıtlarda batarya sayısı ve ağırlığı büyük oranda

azalıyor. Bataryaların şarj olması için zaman ayrılmasına, şarj sistemleri ve elektrik

şebekesi için yatırım yapılmasına gerek kalmıyor. Hidrojen tankları, akaryakıt dolum

süresine yakın bir zaman içinde doldurulabiliyor. Ayrıca bataryalar yavaşlama ve

inişler sırasında geri kazanımdan gelen elektrik enerjisi ile de şarj oluyorlar.

Yeni nesil ürünler IAA’da sergilendi

IAA 2022’de, Ballard standında Ürün Uygulama Uzmanı Burak Öz ile görüşüp,

markanın ticarileşen ürünleri ile ilgili olarak özetle şu bilgileri aldık:

“Ballard’ın fuel-cell üniteleri, hidrojen yakıtlı, emisyonu su buharı olan, sessiz çalışan

taşıtlar yapılmasını sağlıyor.

Hafif ticari dağıtım kamyonları, yolcu otobüsleri, dağıtım ve hizmet kamyonları, kent

içi solo ve körüklü otobüsler ile ağır kamyonlara uygun modüllerimiz mevcut. IAA’da

çeşitli standlarda Ballard yakıt hücresinden güç alan, kullanım amaçları ve işlevleri

güncel birçok ürün bulunuyor. Quantron standı bunlardan biri. Quantron’un Iveco

Daily’yi temel alan çok yönlü Q-Light FCEV elektrikli aracı değişken gövde

seçenekleri ile günlük şehir trafiğinde her türlü taşıma görevinde kullanılabiliyor.

Ayrıca Quantron QHM-FCEV 40 tonluk ağır kamyon da Ballard’ın yakıt hücreleri

ile geliştirildi.

Her araç segmentine ve aracın kullanıldığı yere göre 45, 70, 100 ve 120 kW’lık

ürünlerimiz var. Duruma göre ortalama hızı daha yavaş olan araçlarda tek ünite

daha yüksek güç için iki ünite kullanılabiliyor
.
Güç ünitesinde içten yanmalı motorlarda olduğu gibi kademelendirmiş silindirler,

eksantrik mili yok. Bunların olmaması 120 kW’lik üniteyi ikili olarak

kullanabilmenizi sağlıyor.

Araç üreticisinin sürüş sırasında değişen güç talebi oluyor. Biz bu doğrultuda yakıt

hücresinin elektrik üretim miktarını değiştirebiliyoruz. Güç yönetim sistemi, hidrojen

gönderimini taşıtın ihtiyacına göre ikmal ediyor. Yine araç üreticisinin talebi

doğrultusunda, güç yönetim sistemi yazılımı ile güç, elektrik motorlarının tahriki

için, bataryayı şarj etmek için veya aynı anda her ikisi için kullanılabiliyor. Bunu

araç üreticisi belirliyor. Bu tercih araç üreticisinin tasarım tercihi içinde. Biz onlara

güç ünitesi sağlıyor, sistemin araçla bütünleştirilmesinde, çalışmasında destek

veriyoruz.

Ticari taşıtlarda sürüşü sağlamak ve/veya aracın akülerini şarj etmek üzere

kullanılabilen yakıt hücresi, OEM tasarımına göre görev yapıyor. Fuel-cell ile

araç ve batarya ağırlığından tasarruf ediliyor. Özellikle batarya yerine yerleşen

hidrojen tankları ağırlık bakımından çok büyük avantaj sağlıyor.

Elde edilen elektriği kullanıldığı birime kablo ile ileten fuel-cell ünitesi titreşimsiz ve

sezsiz çalışırken, aynı zamanda taşıt tasarımında da esneklik sağlıyor.

Fosil yakıtlı ve elektrikli araçlarda olduğu gibi, hidrojen yakıtlı aracın da hangi

anlarda nasıl çalışacağı, sürüş destek unsurlarının devreye alınması programla

ve/veya sürücü kararlarıyla belirlenebiliyor.

Güç kapasitesi nasıl oluşuyor?

Fuel-cell teknolojisinde motor hacmi yerine elektrik güç kapasitesi devreye giriyor.

Her güç ünitesi, tek başına elektrik üreten bir çok hücrenin yan yana konduğu

odacıklı bir sistem. Daha çok elektrik üretmek için tepkimenin olduğu odacık sayısı

artıyor.

Sizin istediğiniz enerji miktarına göre hava ve hidrojen gerekiyor. Yakıt hücresini,

oksijen ile beslemeniz ve istenilen ısıda tutmanız gerekiyor. Tepkime odaları ve artan

kapasite ile birlikte dış üniteler, destek üniteleri de büyüyor.

Yakıt basınç dengeleyicisine, hava kompresörüne, DC çevrimcisine, yakıt soğutma

sistemine ve yalıtkan soğutucuya ihtiyacınız var. Burada özel sıvılar gerekiyor.

Soğutucu kimyasal reaksiyon odasından geçiyor. Bunun için kullanacağınız sıvının

iletken olmaması gerekiyor. Enerjiyi iletmek için kablolara ihtiyacınız var. Aradaki

ayrımların her biri enerji kapasitesini belirliyor.”

Marmarabirlik Yönetim Kurulu Başkanı Asa,

"Zeytin Atıklarından Elektrik Enerjisi Üretme"
projesi kapsamında tesis kurulumunun tamamlanarak
test çalışmalarına başlandığını bildirdi
 

Enerjimagazin-

Marmarabirlik,

yenilenebilir enerji yatırımlarına yenilerini eklemeye devam ediyor.

Çevre sağlığı açısından

büyük sıkıntı yaratan zeytin atıklarının

bertaraf edilmesi konusunda

geliştirdiği TÜBİTAK destekli

 3 milyon lira

“Zeytin Atıklarından Elektrik Enerjisi Üretme”

Projesini


yıl sonu itibariyle hayata geçirecek olan

Marmarabirlik,

bu projeye ilave olarak

elektrik enerjisi üretimi için

iki farklı proje daha geliştirdi.


Kalıcı başarının yolunun

geleceğe yapılan yatırımlardan geçtiğini söyleyen

Marmarabirlik Yönetim Kurulu Baş kanı Hidamet Asa,

“Devlet destekli projelerle enerji üreterek


Marmarabirlik’in sürekli kar etmesini sağlıyoruz” dedi.


Başkan Asa konuşmasına şöyle devam etti:

“Yenilenebilir enerjide Birlik olarak

3 enerji projesi geliştirdik.

Birincisi, Türkiye’de ilk olan


zeytin atıklarını

gazlaştırılıp elektrik enerjisine dönüştürme projesi.


Yılda 500 kilowat/saat kapasiteli

bu projemizi yıl sonu uygulamaya sokuyoruz.


İkincisi

bu tesisin ürettiği ısıyı da

elektrik enerjisine dönüştürecek


“Organik Rankin Çevrimi”

olarak bilinen yine


TÜBİTAK’ın desteklediği

(Rankine Conversion) ORC sistemi.



Bu sistemden de

270 kilovat/ saat elektrik enerjisi elde edilecek.

güneş enerjisinden elektrik  üretimi


Marmarabir lik Entegre Tesisleri’nin


çatısı ve boş alanlara kurulacak panellerle



güneş enerjisi elde etmeyi planlıyoruz”
Marmarabirlik

Gelirine Katkı Sağlayacağız



3 farklı sistemle

üretecekleri yıllık elektrik miktarının


70 milyon kilovatı bulacağını belirten



Marmarabirlik Başkanı Hidamet Asa,



“Marmarabirlik olarak bizim

şu anki kapasitemizle


kullandığımız  elektrik miktarı

2.5-3 milyon kilovat…

Enerji üretimimiz başladığı anda 2 milyon kilovat olacak.


İhtiyacımızın büyük bölümünü


ilk aşamada karşılamış olacağız.



ORC ve güneş panelleri de

devreye girdiğin de


ihtiyaç fazlasını üretmiş olacağız ki,


bunu da satarak

Marmarabirlik’in gelirine

önemli bir katkı sağlamış olacağız”

şeklinde konuştu.


İncelemelerde Bulundular


Geçtiğimiz hafta  Avrupa Enerji devi


TURBODEN

firmasında teknik inceleme yaptıklarını anlatan Başkan Asa,


elektrik enerjisi projelerini


daha sonra birliğe bağlı kooperatiflerde de


uygulamayı planladıklarını söyledi.

Asa,

bu sayede

hem kooperatiflerin,

hem de ortakların

 kazanmasını sağlamayı hedeflediklerini ifade etti.